Τα έξοδα της ανατροφής ενός παιδιού τρομάζουν τους Έλληνες!

Για να μεγαλώσει κάποιος ένα παιδί στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι χρειάζεται σήμερα περίπου 13.000 ευρώ τον χρόνο.

Πρακτικά, ένα παιδί σε μια μέση ελληνική οικογένεια θα κοστίσει 233.000 ευρώ μέχρι να κλείσει τα 18 του χρόνια. Και αυτό εξηγεί, σε μεγάλο βαθμό τουλάχιστον, το γεγονός ότι οι Eλληνες κάνουν σήμερα λιγότερα παιδιά από ποτέ. Το 2022, στη χώρα μας γεννήθηκαν 76.095 παιδιά, δηλαδή κατά 10,8% λιγότερα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και το 2023 έκλεισε σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα δηλαδή στις 72.244 γεννήσεις. Όπως και να έχει, η τάση είναι έντονα πτωτική ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι πριν από το μνημόνια, το 2010, οι γεννήσεις έφταναν στην Ελλάδα στις 114.766. (σ.σ. για όποιον αναρωτιέται, το 1932 γεννήθηκαν στην Ελλάδα 185.523 παιδιά).

Ο πληθυσμός της Ελλάδας συρρικνώθηκε και το 2023 κατά περίπου 57.000 άτομα. Είναι σαν να σβήνει από τον χάρτη μέσα σε έναν χρόνο μια πόλη με τον πληθυσμό της Αλεξανδρούπολης, των Σερρών ή της Ξάνθης. Και αυτή η απώλεια, καταγράφεται σε αυτή την έκταση για 3η διαδοχική χρονιά. Το ισοζύγιο ξεκίνησε να είναι αρνητικό με την έναρξη της μνημονιακής περιόδου και το έλλειμμα άρχισε να λαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις.

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι μεγαλώνουν αυτή τη στιγμή σχεδόν 2 εκατομμύρια παιδιά, σε περισσότερα από 1 εκατομμύριο νοικοκυριά. Αναλύοντας τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, προκύπτει ότι ενώ οι μηνιαίες δαπάνες ενός μέσου ζευγαριού ανέρχονταν το 2022 σε περίπου 1.340 ευρώ, ένα μέσο νοικοκυριό με ένα παιδί ξόδευε 2.385 ευρώ τον μήνα.

Εάν συνεκτιμηθεί και ο πληθωρισμός του 2023, υπολογίζεται ότι η ύπαρξη ενός παιδιού επιβαρύνει κατά μέσο όρο τον προϋπολογισμό ενός νοικοκυριού κατά 12.941 ευρώ τον χρόνο. Συνεπώς, μια μέση ελληνική οικογένεια θα έχει ξοδέψει –σε σημερινά χρήματα– περίπου 233.000 ευρώ μέχρι το παιδί της να ενηλικιωθεί. Πρόκειται μάλιστα για μια μάλλον συντηρητική εκτίμηση του κόστους, καθώς τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ μετρούν τις δαπάνες των νοικοκυριών που έχουν παιδιά έως 16 ετών, χωρίς δηλαδή να αποτυπώνεται στα στοιχεία αυτά το υψηλό κόστος των φροντιστηρίων που παραδοσιακά επιβαρύνει τις οικογένειες όταν τα παιδιά τους φοιτούν στις τελευταίες τάξεις του λυκείου. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, πάντως, μελέτη που έκανε η γερμανική neobank N26 υπολογίζει ότι χρειάζονται 240.000 ευρώ για να καλύψει κανείς τα έξοδα ενός παιδιού από τα 5 έως τα 18 του χρόνια.

Μέση μηνιαία δαπάνη

Το μεγαλύτερο έξοδο για τους γονείς είναι σίγουρα η εκπαίδευση. Είτε μιλάμε για την ιδιωτική είτε για τη δημόσια εκπαίδευση, όπου τα έξοδα για φροντιστήρια και εξωσχολικές δραστηριότητες είναι πάρα πολύ μεγάλα.

Κοιτάζοντας διαχρονικά τα στοιχεία, βλέπει κανείς ότι το κόστος της ανατροφής ενός παιδιού στην Ελλάδα δεν παρουσιάζει κάποια αξιοσημείωτη μεταβολή σε σχέση με πριν από 15 χρόνια. Ωστόσο, εάν συνεκτιμηθεί η σημαντική μείωση των εισοδημάτων την περίοδο αυτή, γίνεται σαφές ότι η επιβάρυνση των οικογενειακών προϋπολογισμών είναι σήμερα αισθητά μεγαλύτερη.

Και όμως, σε αυτή την εποχή της μεγάλης ακρίβειας και της πληθωριστικής κρίσης, το κόστος του σούπερ μάρκετ δεν είναι αυτό που κυρίως απασχολεί τις οικογένειες.

Το μεγαλύτερο έξοδο για τους γονείς είναι σίγουρα η εκπαίδευση, είτε μιλάμε για την ιδιωτική εκπαίδευση, όπου πρέπει να ανταπεξέλθουν στα δίδακτρα ενός σχολείου, είτε για τη δημόσια εκπαίδευση, όπου τα έξοδα για φροντιστήρια και εξωσχολικές δραστηριότητες είναι πάρα πολύ μεγάλα. Το άγχος των γονιών είναι το πότε θα μεγαλώσει το παιδί τους, καθώς τότε αρχίζουν τα φροντιστήρια, οι γλώσσες κ.τ.λ.».

Πού πηγαίνουν τα χρήματα των γονιών

Πραγματικά, η ανατροφή ενός παιδιού κοστίζει περισσότερα όσο αυτό μεγαλώνει. Τον πρώτο χρόνο της ζωής του, τα έξοδα ξεπερνούν τα 3.000-4.000 ευρώ, καθώς οι νέοι γονείς καλούνται να πληρώσουν τον εξοπλισμό του σπιτιού και της βόλτας, τις συχνές επισκέψεις στον παιδίατρο, τα ρούχα, τις πάνες και το γάλα.

Στην Ελλάδα, άλλωστε, οι τιμές του βρεφικού γάλακτος είναι ακόμα και τρεις φορές υψηλότερες σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως διαπίστωσε η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Συνεπώς, η πρόσφατη απόφαση που ανεβάζει το επίδομα γέννησης από τα 2.000 ευρώ στα 2.400 ευρώ για το πρώτο παιδί είναι σίγουρα ευπρόσδεκτη, αλλά και πάλι δεν καλύπτει όλα τα έξοδα, ακόμα και εάν δεν συνυπολογιστεί το κόστος του τοκετού.

Με την επιστροφή της μητέρας στη δουλειά, οι δαπάνες της οικογένειας αυξάνονται αισθητά, ειδικά εάν δεν υπάρχουν γιαγιάδες που να μπορούν να φυλάξουν τα παιδιά. Μία babysitter πλήρους απασχόλησης αμείβεται με περίπου 750-850 ευρώ τον μήνα, ενώ εάν οι ανάγκες της οικογένειας απαιτούν ένα άτομο part time, τότε η αμοιβή είναι περίπου 400-550 ευρώ τον μήνα ή 6-7 ευρώ την ώρα.

Ακόμα και για τα παιδιά που θα πάνε σε δημοτικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, το κόστος των τροφείων καθορίζεται με βάση το εισόδημα της οικογένειας και σε γενικές γραμμές κινείται από τα 60 ευρώ έως τα 160 ευρώ τον μήνα. Στους ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς, τα δίδακτρα διαμορφώνονται κατά μέσο όρο στα 4.000 ευρώ τον χρόνο.

Στην Ελλάδα λειτουργούν σήμερα 159 ιδιωτικά δημοτικά σχολεία, 98 γυμνάσια και 93 λύκεια και σε αυτά φοιτούν σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία σχεδόν 60.000 μαθητές. Τα ετήσια δίδακτρά τους ξεκινούν περίπου από τις 4.000 ευρώ και προσεγγίζουν ακόμα και τις 14.000 ευρώ τον χρόνο στα ακριβότερα ιδιωτικά σχολεία, χωρίς σε αυτά να υπολογίζονται άλλα έξοδα, όπως το κόστος των βιβλίων, των σχολικών λεωφορείων, της στολής, των γευμάτων στην τραπεζαρία κ.τ.λ.

Σχεδόν μία στις 2 οικογένειες στην Ελλάδα έχει μόνο ένα παιδί.

Οικογένειες(%) με ένα ή περισσότερα παιδιά στην Ευρώπη.

Στις περισσότερες ελληνικές οικογένειες, πάντως, η βοήθεια από τους παππούδες θεωρείται ακόμα εκ των ουκ άνευ, καθώς ο κανόνας θέλει τις γιαγιάδες να επιστρατεύονται από τη στιγμή που η μητέρα θα επιστρέψει στη δουλειά της.

Όμως, η συμβολή της προηγούμενης γενιάς στο μεγάλωμα των παιδιών δεν σταματά εδώ. «Τα τελευταία χρόνια το κόστος της σίτισης των παιδιών είναι ένα ζήτημα που βρίσκεται στο προσκήνιο, αλλά δεν βλέπω να απασχολεί πολύ τις οικογένειες. Συνήθως όμως αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει μεγάλη στήριξη από τους παππούδες. Τις περισσότερες οικογένειες τις απασχολεί περισσότερο το κόστος των φροντιστηρίων, γιατί ο παππούς ή η γιαγιά καλύπτει το σούπερ μάρκετ και τη λαϊκή.

Αυτό που συμβαίνει με τις γιαγιάδες και τους παππούδες στην "Αγία Ελληνική Οικογένεια" δεν συμβαίνει σε πολλές άλλες χώρες και σίγουρα όχι στη Β. Ευρώπη.

Η αλήθεια είναι ότι κοιτάζοντας την πρωτοφανή κρίση που αντιμετωπίζουν σήμερα οι γονείς στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού στην προσπάθειά τους να μεγαλώσουν ένα παιδί, διαπιστώνει κανείς πόσο μακριά βρίσκεται –ευτυχώς– η ελληνική πραγματικότητα.

Το οικονομικό κόστος ήταν ένας σοβαρός παράγοντας στην απόφαση του ζευγαριού να μην κάνει δεύτερο παιδί, όπως και το γεγονός ότι δεν είχαν βοήθεια από τις γιαγιάδες, καθώς αυτές ζουν στην επαρχία

Το κόστος φροντίδας και φύλαξης των μικρών παιδιών έχει αυξηθεί

Το κόστος φροντίδας και φύλαξης των μικρών παιδιών έχει αυξηθεί και στη χώρα μας αναφέρουν αρκετοί εμπλεκόμενοι στο χώρο. Υπάρχουν ποικίλοι λόγοι που έχουν οδηγήσει στην αύξηση αυτή. Αρχικά, βλέπουμε επαγγελματίες με πτυχία παιδαγωγικών και εξειδικεύσεις να ασχολούνται με τη φροντίδα παιδιών, επομένως σίγουρα το κόστος επηρεάζεται σε αυτές τις περιπτώσεις. Η γενικότερη ακρίβεια και το υψηλό κόστος διαβίωσης έχουν οδηγήσει τους επαγγελματίες φροντίδας να μεταβάλουν τις τιμές τους, καθώς το επιβάλλει ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Όμως μαζί με το κόστος, αλλάζουν και οι καιροί. Παρατηρείτε σε ορισμένες περιπτώσεις οι γονείς να θέλουν να ακολουθήσουν έναν τρόπο διαπαιδαγώγησης και ανατροφής που δεν ταιριάζει τόσο με τα δεδομένα που έχουν συνηθίσει οι γιαγιάδες να μεγαλώνουν τα παιδιά. Υπάρχουν άλλωστε, συγκρούσεις σχετικά με τα όρια και τη σχέση γιαγιάδων – παιδιών.

Πηγή: Κορίνα Σαμάρκου (30.01.2024), Ηλεκτρονική έκδοση Εφημερίδας Καθημερινής.