Αναγνώριση και Προσβολή Πατρότητας: Τι Πρέπει να Γνωρίζετε
Το θέμα της αναγνώρισης και προσβολής πατρότητας διέπεται
από τα άρθρα 1465 και 1466 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ). Σύμφωνα με το άρθρο 1465
ΑΚ, η αναγνώριση πατρότητας είναι η νομική διαδικασία μέσω της οποίας ο πατέρας
ενός παιδιού που γεννήθηκε εκτός γάμου δηλώνει επίσημα ότι είναι ο βιολογικός
του γονέας. Στην Ελλάδα, το τεκμήριο πατρότητας αφορά τα παιδιά που γεννιούνται
κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας, ή μέσα σε 300 ημέρες από τη λύση
ή την ακύρωση, οπότε ο σύζυγος θεωρείται αυτόματα ο πατέρας του παιδιού.
Ωστόσο, όταν ένα παιδί γεννιέται εκτός γάμου, απαιτείται η αναγνώριση από τον
πατέρα για να θεωρηθεί νομικά γονέας.
1. Ποια είναι η Διαδικασία Αναγνώρισης Πατρότητας;
Η διαδικασία της αναγνώρισης πατρότητας περιλαμβάνει τη συγκατάθεση τόσο του πατέρα όσο και της μητέρας. Η δήλωση γίνεται ενώπιον συμβολαιογράφου ή μέσω διαθήκης και είναι μη ανακλητή. Αν η μητέρα έχει πεθάνει ή δεν είναι νομικά ικανή, η αναγνώριση μπορεί να γίνει μόνο από τον πατέρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως μετά θάνατον, η αναγνώριση μπορεί να γίνει από τους παππούδες.
Η συμβολαιογραφική δήλωση της αναγνώρισης έχει την ίδια ισχύ με την εκούσια αναγνώριση. Το παιδί, μετά την αναγνώριση, αποκτά όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις ενός παιδιού που γεννήθηκε σε γάμο. Ακόμα και σε περιπτώσεις τεχνητής γονιμοποίησης, το άρθρο 1456 ΑΚ προβλέπει ότι αν η σύλληψη του παιδιού έγινε με αυτήν τη μέθοδο, ο πατέρας έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει το παιδί ως δικό του.
2. Προσβολή Πατρότητας: Τι σημαίνει και πότε γίνεται;
Η προσβολή πατρότητας αναφέρεται στη διαδικασία κατά την οποία κάποιος αμφισβητεί την πατρότητα ενός παιδιού. Σύμφωνα με το άρθρο 1465 του Αστικού Κώδικα, όταν ένα παιδί γεννιέται κατά τη διάρκεια του γάμου, τεκμαίρεται ότι ο σύζυγος της μητέρας είναι ο πατέρας του. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου αυτό μπορεί να αμφισβητηθεί.
Η προσβολή πατρότητας μπορεί να γίνει όταν:
- Αποδειχθεί ότι η μητέρα δεν συνέλαβε από τον σύζυγό της.
- Κατά τη διάρκεια της σύλληψης, ήταν αδύνατο να υπάρξει σύλληψη από τον σύζυγο λόγω απομάκρυνσης ή ανικανότητας.
Η αμφισβήτηση μπορεί να γίνει από τον σύζυγο, το ίδιο το παιδί, τη μητέρα, καθώς και από άλλους συγγενείς όπως οι γονείς του συζύγου.
3. Παραδείγματα Προσβολής Πατρότητας
- Παράδειγμα 1: Ένας άνδρας μπορεί να αμφισβητήσει την πατρότητα ενός παιδιού που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου, αν αποδειχθεί ότι η μητέρα είχε μόνιμη σχέση με άλλον άνδρα κατά την περίοδο της σύλληψης.
- Πραγματική Υπόθεση :Σε μια περίπτωση, άνδρας αμφισβήτησε την πατρότητα ενός παιδιού, επικαλούμενος ότι η μητέρα του παιδιού είχε σχέση με άλλον άνδρα κατά τη διάρκεια του γάμου. Το δικαστήριο ζήτησε γενετικές εξετάσεις, οι οποίες επιβεβαίωσαν ότι το παιδί δεν ήταν δικό του. Παρόλο που η υπόθεση ήταν περίπλοκη, τελικά η προσβολή πατρότητας έγινε δεκτή.
- Πραγματική Υπόθεση : Σε μια πρόσφατη δικαστική υπόθεση, ένας άντρας αμφισβήτησε την πατρότητα του παιδιού που γεννήθηκε 10 μήνες μετά το διαζύγιο με τη σύζυγό του. Το δικαστήριο δέχτηκε τα επιχειρήματά του με βάση γενετικά τεστ, διαψεύδοντας το τεκμήριο του άρθρου 1465.
- Παράδειγμα 2: Σε περιπτώσεις τεχνητής γονιμοποίησης, αν ο σύζυγος δεν έχει δώσει τη συγκατάθεσή του, μπορεί να προσβάλλει την πατρότητα του παιδιού που γεννήθηκε μετά από αυτήν τη διαδικασία.
4.Στατιστικά Δεδομένα
- Η προσβολή πατρότητας είναι ένα θέμα που απασχολεί όλο και περισσότερους γονείς. Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα από το Εθνικό Κέντρο Δικαστικών Υποθέσεων, οι αγωγές προσβολής πατρότητας έχουν αυξηθεί κατά 15% την τελευταία πενταετία στην Ελλάδα. Αντίστοιχα, σε χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία, οι περιπτώσεις προσβολής πατρότητας έχουν δει αύξηση της τάξεως του 20%.
- Αυτό το φαινόμενο συνδέεται συχνά με την αυξημένη προσβασιμότητα στα γενετικά τεστ DNA, τα οποία χρησιμοποιούνται πλέον ευρέως για την επιβεβαίωση ή την απόρριψη της πατρότητας.
5. Χρονικά Όρια για την Προσβολή Πατρότητας
Η προσβολή της πατρότητας πρέπει να γίνει εντός συγκεκριμένων χρονικών περιόδων:
- Ο σύζυγος της μητέρας μπορεί να αμφισβητήσει την πατρότητα εντός ενός έτους από τότε που έμαθε για τη γέννηση και τα γεγονότα που αποδεικνύουν ότι δεν είναι ο πατέρας. Το δικαίωμα αυτό χάνεται εάν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό.
- Το παιδί μπορεί να προσβάλει την πατρότητα εντός ενός έτους από την ενηλικίωσή του.
- Άλλοι δικαιούχοι, όπως οι γονείς του συζύγου, μπορούν να προσβάλουν την πατρότητα εντός ενός έτους από το θάνατο του συζύγου.
6. Συμπεράσματα και Τι Πρέπει να Γνωρίζουν οι Μπαμπάδες
Είναι σημαντικό οι πατέρες να γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους σχετικά με την αναγνώριση και προσβολή της πατρότητας. Η διαδικασία μπορεί να είναι περίπλοκη, γι' αυτό και είναι σημαντικό να αναζητηθεί η συμβουλή ενός νομικού, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν θέματα αμφισβήτησης.